وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ
از نامه های آن حضرت است
اِلى عُمّالِهِ عَلَى الْخَراجِ
بـه مـأمـوران مالیـات
مِنْ عَبْدِ اللّهِ عَلِىٍّ اَميرِ الْمُؤْمِنينَ، اِلى اَصْحابِ الْخَراجِ:
از بنده خدا علی امیر مؤمنان ، به عاملان مالیات:
اَمَّا بَعْدُ، فَاِنَّ مَنْ لَمْ يَحْذَرْ ما هُوَ صائِرٌ اِلَيْهِ لَمْ يُقَدِّمْ لِنَفْسِهِ
اما بعد، هر که از قیامتی که به آن روی خواهد نهاد حذر نکند، چیزی که او را از بلاهای آن روز
ما يُحْرِزُها. وَ اعْلَمُوا اَنَّ ما كُلِّفْتُمْ بِهِ يَسيرٌ، وَ اَنَّ ثَوابَهُ كَثيرٌ.
حفظ کند پیش نفرستاده. آگاه باشید آنچه از تکالیف به عهده شماست اندک است، و ثوابش بسیار.
وَ لَوْ لَمْ يَكُنْ فيما نَهَى اللّهُ عَنْهُ مِنَ الْبَغْىِ وَ الْعُدْوانِ عِقابٌ يُخافُ
اگر برای آنچه از جانب حق نهی شده مانند ستم و دشمنی کیفری که از آن بترسند وجود نداشت،
لَكانَ فى ثَوابِ اجْتِنابِهِ ما لا عُذْرَ فى تَرْكِ طَلَبِهِ. فَاَنْصِفُوا
در ثواب اجتناب از آنها آنقدر هست که عذری برای مردم در ترک طلب آنها نباشد. از جانب خود
النّاسَ مِنْ اَنْفُسِكُمْ، وَ اصْبِرُوا لِحَوائِجِهِمْ، فَاِنَّكُمْ خُزّانُ الرَّعِيَّةِ،
مردم را انصاف دهید، و در برابر انجام حاجاتشان صبر کنید، که شما خزانه داران رعیت،
وَ وُكَلاءُ الاُْمَّةِ، وَ سُفَراءُ الاَْئِمَّةِ. وَ لاتُحْشِمُوا اَحَداً عَنْ حاجَتِهِ،
و وکلای ملّت، و نمایندگان پیشوایان هستید. احدی را به خاطر نیازش نرنجانید،
وَ لاتَحْبِسُوهُ عَنْ طَلِبَتِهِ. وَ لا تَبيعُنَّ لِلنّاسِ فِى الْخَراجِ كِسْوَةَ شِتاء
و او را از خواسته اش منع ننمایید. اثاث ضروری زندگی مالیات دهنده از قبیل لباس زمستانی
وَ لا صَيْف، وَ لا دابَّةً يَعْتَمِلُونَ عَلَيْها وَ لا عَبْداً، وَ لا تَضْرِبُنَّ اَحَداً
و تابستانی، و چهارپای در دست کار و غلامش را نفروشید، برای گرفتن درهمی
سَوْطاً لِمَكانِ دِرْهَم، وَ لاتَمَسُّنَّ مالَ اَحَد مِنَ النّاسِ مَصَلٍّ
کسی را تازیانه نزنید، به مال احدی از مردم چه مسلمان نمازگزار و چه غیرمسلمانی که در پناه اسلام
وَ لامُعاهَد، اِلاّ اَنْ تَجِدُوا فَرَساً اَوْ سِلاحاً يُعْدى بِهِ عَلى اَهْلِ
است دست درازی نکنید، مگر اسب و سلاحی که علیه اسلام به کار
الاِْسْلامِ، فَاِنَّهُ لايَنْبَغى لِلْمُسْلِم اَنْ يَدَعَ ذلِكَ فى اَيْدى اَعْداءِ
گرفته شود، زیرا سزاوار مسلمان نیست اسب و سلاح را در دست دشمنان اسلام واگذارد
الاِْسْلامِ فَيَكُونَ شَوْكَةً عَلَيْهِ.
تا موجب شـوکت ایشان بر ضـد او شـود.
وَ لاتَدَّخِرُوا اَنْفُسكُمْ نَصيحَةً، وَ لاَ الْجُنْدَ حُسْنَ سيرَة،
از خیرخواهی نسبت به خویش، و خوشرفتاری با لشگر اسلام،
وَ لاَالرَّعِيَّةَ مَعُونَةً، وَ لادينَ اللّهِ قُوَّةً. وَ اَبْلُوا فى سَبيلِ اللّهِ
و یاری رساندن به رعیّت، و تقویت دین دریغ مکنید. آنچه در راه خدا
مَا اسْتَوْجَبَ عَلَيْكُمْ، فَاِنَّ اللّهَ سُبْحانَهُ قَدِ اصْطَنَعَ عِنْدَنا وَ عِنْدَكُمْ اَنْ
بر شما واجب است انجام دهید، زیرا خدای سبحان از ما و شما خواسته که او را به اندازه توانایی
نَشْكُرَهُ بِجُهْدِنا، وَ اَنْ نَنْصُرَهُ بِما بَلَغَتْ قُوَّتُنا، وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ
خود سپاسگزار باشیم، و در نهایت قدرت به یاریش برخیزیم، و قدرتی نیست جز از جانب
الْعَلِىِّ الْعَظيمِ.
خــداونـد بـزرگ.